Amoeba proteus to jeden z najstarszych eukariotycznych organizmów jednokomórkowych, który od ponad stulecia stanowi dogodny model do badania ruchu komórek, natomiast wciąż bardzo niewiele wiadomo o molekularnych mechanizmach jej migracji. Długość tej wolno żyjącej i drapieżnej ameby może dochodzić do 700 µm, zaś tempo jej migracji osiągać nawet kilka µm/s, co czyni ją jedną z największych i najszybciej poruszających się komórek eukariotycznych. Dotychczasowe badania wskazują, że ruch tych ameb wydaje się być związany jedynie z reorganizacją cytoszkieletu aktynowego. Dotychczas zsekwencjonowano jedynie trzy białka związanych z cytoszkieletem aktynowym tych intrygujących komórek, wśród nich odkryta przez nas amebina [Sobczak et al. (2007) Biochem Cell Biol 85:1-11].
W niniejszej pracy prezentujemy wyniki dotyczące właściwości amebiny, zwłaszcza jej C-końcowego fragmentu (C-amebiny), który udało się nam otrzymać jako białko rekombinowane w fuzji z GST; notabene jest to pierwsze białko rekombinowane wyprodukowane na podstawie cDNA z A. proteus. C-amebina (c. cz. białka fuzyjnego to ok. 75 kDa) wiąże się z monomerami i filamentami aktyny w sposób niezależny od jonów Ca2+, powodując tworzenie wiązek filamentów. Udowodniliśmy, że w wiązanie jest zaangażowany pozytywnie naładowany C-końcowy segment białka zawierający sekwencję KLASMWEQ, podobną do sekwencji obecnej w kaldesmonie, białku regulującym oddziaływanie aktyny i miozyny w komórkach kręgowców. Wykazaliśmy także, że C-amebina powoduje zahamowanie zależnej od aktyny aktywności Mg-ATPazowej miozyny, sugerując, że jej oddziaływanie z aktyną może mieć znaczenie fizjologiczne. Potwierdziliśmy to poprzez mikroiniekcję ameb specyficznym przeciwciałem skierowanym przeciw amebinie; spowodowało to znaczne zmiany w morfologii ameb i zablokowała ich migrację. Uzyskane wyniki wskazują, że amebina może być kluczowym białkiem regulującym organizację cytoszkieletu aktynowego oraz związany z aktyną ruch ameb. Wyniki te mogą również być przyczynkiem do rozważań nad ewolucją białek oddziałujących z aktyną.