Europejski Urząd Patentowy wydał decyzję o udzieleniu patentu na wynalazek pt.: „Koniugaty białka prionowego z dendrymerami do zastosowania w leczeniu choroby Alzheimera” (Nr patentu: EP3468577; twórcy: Krzysztof Nieznański, Hanna Nieznańska, Witold K. Surewicz, Krystyna Surewicz, Magdalena Bandyszewska).

Wynalazek powstał w wyniku badań pod kierunkiem dr. hab. Krzysztofa Nieznańskiego realizowanych w Instytucie Nenckiego, w Pracowni Molekularnych Podstaw Ruchów Komórkowych, we współpracy z zespołem prof. Witolda Surewicza z Case Western Reserve University, Cleveland, USA.

Oligomery peptydu Aβ są silnymi neurotoksynami, a ich obecność koreluje się z rozwojem zmian patologicznych u pacjentów chorych na chorobę Alzheimera (AD), a w szczególności na tzw. postać rodzinną tej choroby (fAD). Uważa się, że skuteczne terapie tej choroby powinny hamować powstawanie toksycznych oligomerów Aβ oraz/lub neutralizować już powstałe oligomery Aβ.  Przeprowadzone przez nas badania doprowadziły do zidentyfikowania krótkich peptydów – fragmentów białka prionowego, efektywnie hamujących neurotoksyczność oligomerów Aβ w hodowli neuronów (Nieznanska et al., 2018). Peptydy te skoniugowaliśmy z nośnikiem (zmodyfikowanymi dendrymerami) pozwalającym na ich transport poprzez barierę krew-mózg oraz zwiększającym ich efektywność i biostabilność. Ponieważ koniugaty te hamują powstawanie neurotoksycznych oligomerów Aβ, jak również neutralizują już powstałe oligomery, uważamy, że mogą być zastosowane zarówno w zapobieganiu, jak i leczeniu choroby Alzheimera. Ostatnio opublikowane zostały wyniki badań zespołu (Nieznanska et al., 2021), wskazujące na jeszcze szersze, neuroprotekcyjne działanie fragmentów białka prionowego.

Przedmiotem udzielonego patentu są wspomniane koniugaty oraz procedura ich syntezy. Wcześniej Instytut Nenckiego uzyskał ochronę patentową wynalazku w USA (Nr patentu: US 10815292). 

Badania, które doprowadziły do powstania wynalazku zostały sfinansowane z grantu HARMONIA 2013/10/M/NZ4/00311 przyznanego przez Narodowe Centrum Nauki dr. hab. Krzysztofowi Nieznańskiemu. 

Instytut poszukuje partnera w procesie komercjalizacji wynalazku.

Osoba do kontaktu dr Dorota Gierej-Czerkies:

tel.: (+48 22) 5892 263

e-mail: d.gierej-czerkies@nencki.edu.pl