Tytuł Honorowego Członka Ukraińskiego Towarzystwa Biochemicznego dla Prof. Jolanty Barańskiej

Tytuł ten został nadany w czasie X Zjazdu Towarzystwa odbywającego się w dniach 13 – 17 września 2010 r. w Odessie, Ukraina. Oprócz prof. Jolanty Barańskiej zaszczytny tytuł Honorowego Członka Ukraińskiego Towarzystwa Biochemicznego otrzymał prof. Andrzej Dżugaj z Uniwersytetu Wrocławskiego (Polska), a także pięciu wybitnych uczonych, takich jak prof. prof. James D. Watson (USA), Grinberg-Monago (Francja), Manfred F. Rajewski (Niemcy), Tkaczuk (Rosja) oraz prof. Aaron Ciechanover Izrael).

Profesor Jolanta Barańska pełni obecnie funkcje Wice Prezydenta, a profesor Andrzej Dżugaj Prezydenta Polskiego Towarzystwa Biochemicznego. Do roku 1989 kontakty Polskiego Towarzystwa Biochemicznego z Towarzystwem Ukraińskim były sporadyczne. Po czerwcu 1989r, kiedy w Polsce rozpoczęła się transformacja ustrojowa, bardzo szybko rozpoczęły się bezpośrednie kontakty naukowców polskich i ukraińskich.. Do Warszawy ze Lwowa przyjeżdżał prof. Omelyan Goida i prof. Rostislav Stoika, a z kolei do Lwowa w 1995r została z wykładami zaproszona prof. Jolanta Barańska. Ten wyjazd zaowocował pomysłem ufundowania tablicy pamiątkowej ku czci profesora Parnasa i zorganizowania w porozumieniu z kolegami ukraińskimi konferencji naukowej Jego imienia.
Profesor Jakub Karol Parnas był jednym z najwybitniejszych biochemików pierwszej połowy XX w., twórcą polskiej szkoły biochemii. W latach 1920-1949 pełnił funkcje Kierownika Zakładu Chemii Lekarskiej na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie. Głównym przedmiotem jego zainteresowań były badania nad metabolizmem mięśni, procesami glikogenolizy i glikolizy, które doprowadziły do odkrycia beztlenowej przemiany glukozy znanej później jako szlak Embdena- Mayerhofa-Parnasa.

Profesor Parnas charakteryzował się tym, co winno być cechą każdego wielkiego intelektualisty. Był człowiekiem otwartym i żadne względy narodowościowe, czy rasowe nie stanowiły przeszkody w zatrudnieniu w kierowanym przez niego Zakładzie. Pracowali tam w zgodnej atmosferze młodzi Polacy, Żydzi i Ukraińcy, a jeden z nich, obecnie już nieżyjący, prof. Sobczuk, objął po nim Katedrę. Dlatego też, także i we Lwowie, przetrwała pamięć o prof. Parnasie. Myśl zorganizowania Konferencji Jego imienia spotkała się z aprobatą i wielką życzliwością ukraińskiego środowiska naukowego.

Dzięki naszym naukowym kontaktom pierwsza Konferencja Parnasowska odbyła się we Lwowie w 1996r. Głównym jej organizatorem ze strony ukraińskiej był prof. Rostislav Stoika, a ze strony polskiej prof. prof. Liliana Konarska i Jolanta Barańska. Jednocześnie, w czasie tej Konferencji, wmurowano w ścianę dawnego gmachu Zakładu Chemii Lekarskiej Uniwersytetu Jana Kazimierza, w którym profesor wykładał i pracował, wykonaną w Polsce pamiątkową płytę ku czci profesora. W czasie tej pierwszej, bardzo udanej Konferencji, Polskie i Ukraińskie Towarzystwa Biochemiczne zadecydowały, że będą one odbywały się, co dwa lata, naprzemiennie, w Polsce i na Ukrainie. Od tego czasu rozpoczęła się współpraca naszych Towarzystw, którą można określić jako wzorcową. Dlatego też następna, druga polsko-ukraińska Konferencja odbyła się w 1998r w Gdańsku. Trzecia, na Ukrainie, znowu we Lwowie w roku 2000, a czwarta w 2002 r, we Wrocławiu. Jej głównym organizatorem był wyróżniony Honorowym Członkostwem prof. Andrzej Dżugaj. Ponieważ w Warszawie, w roku 2004 odbywał się Kongres Federacji Europejskich Towarzystw Biochemicznych (FEBS) organizowany przez Polskie Towarzystwo Biochemiczne, następna piąta Konferencja im. J. K. Parnasa odbyła się dopiero w 2005 r w Kijowie. Konferencja szósta (2007 r.) miała miejsce w Krakowie, a siódma (2009) w Jałcie na Ukrainie. Następna, ósma Konferencja im. Jakuba Karola Parnas będzie odbywać się w sierpniu 2011 r. w Warszawie. Po raz pierwszy będzie ona zorganizowana przez trzy Towarzystwa Biochemiczne, polskie, ukraińskie i izraelskie..

Nasze polsko-ukraińskie kontakty, prawie już 14-letnie, owocują w trwałych przyjaźniach i współpracy naukowej. Ze strony polskiej przodują w tym ośrodki warszawskie, wrocławskie, gdańskie, krakowskie i rzeszowskie. Młodzi ludzie ze Lwowa lub Kijowa rozpoczynają w Warszawie studia doktoranckie. Znamy rodziny naszych ukraińskich kolegów, bywamy w ich domach. Polskie Towarzystwo Biochemiczne, będące silną i sprawną organizacja, działającą przez swoje Oddziały w 12-tu różnych miastach Polski przoduje w tych kontaktach.
Jesteśmy bardzo radzi, że biochemiczne polsko-ukraińskie konferencje naukowe imienia prof. Jakuba Karola. Parnasa, wielkiego polskiego uczonego, twórcy „Szkoły Lwowskiej”, pozwalają nam pogłębić wzajemną więź sympatii i zaufania, tak potrzebną dla zbliżenia naszych społeczności. Honorowe Członkostwo Ukraińskiego Towarzystwa Biochemicznego przyznane prof. Barańskiej i prof. Dżugajowi jest tego wyrazem.

Data publikacji
5 października 2010