Znamy wyniki pierwszej edycji międzynarodowego konkursu na utworzenie Centrów Doskonałości Dioscuri w Polsce. Przy Instytucie Nenckiego powstaną aż dwa takie Centra, kierowane przez dr Aleksandrę Pękowską, pracującą obecnie w National Institutes of Health w Stanach Zjednoczonych oraz dra Grzegorza Sumarę z Uniwersytetu w Würzburgu w Niemczech.

dr Aleksandra Pękowska (zobacz CV)

Tytuł projektu:

Ewolucyjna i Funkcjonalna Genomika Astrocytów

Opis projektu:

Astrocyty to najliczniejsza grupa komórek gleju w ośrodkowym układzie nerwowym (OUN). Odgrywają one kluczową rolę w procesach kształtujących plastyczność mózgu. Co więcej, patologie dotykające OUN takie jak choroba Alzheimera czy zespól Downa charakteryzują się zaburzeniami w aktywności astrocytów. Z tych względów, zidentyfikowanie genetycznych podstaw funkcjonowania astrocytów będzie stanowić istoty krok na drodze do pełnego zrozumienia ich znaczenia zarówno w warunkach normalnych jak i chorobowych. Wykorzystujemy komórki macierzyste, technologie wysokoprzepustowego sekwencjonowania DNA (ChIP-seq, RNA-seq, Hi-C), techniki edycji genomu (CRISPR-Cas9) oraz narzędzia bioinformatyczne w celu zidentyfikowania elementów regulatorowych (promotory, enhancery, silencery oraz insulatory) odpowiedzialnych za czynności astrocytów. Ponadto, stosując wyżej wymienione techniki eksperymentalne, chcemy określić w jaki sposób trójwymiarowa struktura genomu wpływa na aktywność genów. W tym kontekście, jesteśmy szczególnie zainteresowani rolą czynnika transkrypcyjnego CTCF w organizacji interakcji pomiędzy promotorami i enhancerami.

dr Grzegorz Sumara (zobacz CV)

Tytuł projektu:

Dekodowanie zdarzeń sygnałowych indukujących lipolizę w adipocytach podczas chorób metabolicznych.

Opis projektu:

Indukcja niekontrolowanej lipolizy w adipocytach, niezależnie od zapotrzebowania organizmu na pokarm, jest wydarzeniem przyczyniającym się do rozwoju wielu chorób metabolicznych, w tym otyłości, cukrzycy typu 2, a także kacheksji związanej z rakiem (wyniszczenia nowotworowego). Wiele hormonów i substancji promuje lipolizę. Jednak zdarzenia sygnałowe regulujące szybkość i skalę przebiegu lipolizy w adipocytach nie są całkowicie poznane. Nasze wstępne badania ujawniły nieoczekiwanie dużą liczbę kinaz zaangażowanych w regulację tego procesu. Co więcej, nasze wyniki sugerują, że sygnalizacja zależna od systemu ubikwityna-proteasom również może być krytycznie zaangażowana w regulację lipolizy. W ramach grantu Dioscuri planujemy badać regulację lipolizy przez różne klasy cząsteczek sygnałowych i wpływ konkretnych modułów sygnałowych na rozwój otyłości, cukrzycy typu 2 i kacheksji, stosując kombinację badań przesiewowych, technik proteomicznych oraz klasyczną biochemię oraz metody z zakresu genetyki molekularnej.

Program Dioscuri powstał z inicjatywy Towarzystwa Maxa Plancka, niezależnej niemieckiej instytucji naukowo-badawczej i ma na celu utworzenie Centrów Doskonałości Naukowej w Europie Środkowej i Wschodniej. Przedsięwzięcie finansowane przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego RP oraz Ministerstwo Edukacji i Badań Naukowych Republiki Federalnej Niemiec, ma umożliwić wybitnym naukowcom zorganizowanie w Polsce własnych zespołów badawczych w najlepszych jednostkach naukowych. Każde nowo powołane Centrum będzie współpracować z tzw. Jednostką Mentorską w Niemczech, co znacząco wpłynie na zacieśnienie polsko-niemieckiej współpracy naukowej.