13 lipca 2020r., odszedł od nas prof. dr hab. Grzegorz Marek Wilczyński, wybitny, twórczy i opromieniony sukcesami badacz, a dla nas po prostu Grześ. Grześ trafił do mojej Pracowni, jako student medycyny Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, w połowie lat 90-tych, zajmując się właśnie przez nas odkrytym zjawiskiem śmierci programowanej neuronów w mózgu dorosłych ssaków. Po ukończeniu studiów medycznych w 1997 r. odbył staż na Uniwersytecie Południowej Kalifornii w Los Angeles, USA, a na podstawie przeprowadzonych tam badań przygotował rozprawę doktorską obronioną na Warszawskim Uniwersytecie Medycznym w 2002 r. W latach 1997-2006 pracował na tej uczelni w Zakładzie Patologii, utrzymując zarazem stały kontakt z Instytutem Nenckiego PAN. Prowadził wówczas badania w dwóch obszarach: onkologii doświadczalnej oraz neurobiologii. W roku 2006, w wyniku wygranego konkursu, został kierownikiem stworzonej przez siebie Pracowni Neuromorfologii Molekularnej i Systemowej Instytutu Nenckiego PAN. Początkowo kontynuował ścisłą współpracę z naszym zespołem, zajmując się zwłaszcza udziałem MMP-9, metaloproteazy macierzowej, w rozwoju padaczki. Badania te zaowocowały kilkoma znaczącymi publikacjami (w tym szeroko uznaną i docenioną pracą: Wilczynski i wsp., Journal of Cell Biology, 2008) oraz habilitacją przygotowaną na podstawie tych badań. Stopniowo rozwijał własną tematykę badawczą skupioną wokół trójwymiarowej struktury chromatyny i jej mikroskopowego obrazowania. W tej dziedzinie osiągnął wielkie sukcesy wyrażone m.in. poprzez udział w bardzo często cytowanej publikacji w Cell z 2015 r., czy też niedawnej pracy w Nature Communications (2020 r.), której był wiodącym autorem, a także wspólnym, bardzo prestiżowym grantem z Human Frontiers Science Programm, uzyskanym z Yijunem Ruanem z USA oraz Angelem Barco z Hiszpanii. W sumie Grześ opublikował ponad 60 prac, z których aż siedem było, jak dotąd, cytowanych ponad 100-krotnie. Grześ był bardzo szanowanym, lubianym i oddanym Instytutowi naszym przyjacielem i kolegą, wybieranym do Rady Naukowej i aktywnie zaangażowanym w realizację największych wyzwań, jakie podejmowaliśmy, m.in. w postaci projektu CN CePT (Centrum Neurobiologii Centrum Badań Przedklinicznych i Technologii) oraz najnowszego projektu mającego na celu stworzenie w Instytucie Nenckiego PAN, Krajowego Centrum Zaawansowanej Analizy Obrazowania Biologicznego i Biomedycznego. Zaangażowanie w rozwój nowoczesnych technik mikroskopowych stanowiło wielką pasję Grzesia. Jego odejście to wielka, niepowetowana strata dla społeczności naukowej w Polsce i na świecie.

Bedzie nam Ciebie, Grzesiu, bardzo brakowało...

Leszek Kaczmarek