Wykład prof. dr hab. Przemysława Bąbla pt.: „Niby nic, a leczy i szkodzi. Czy działania placebo można się nauczyć?” odbędzie się  2 kwietnia 2025 r. o godz. 16:00 w Sali Konferencyjnej Centrum Neurobiologii Instytutu Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego. Wykład będzie transmitowany na ZOOM: https://zoom.us/j/98455741797

Streszczenie:

Pomimo ogromnego postępu, jaki poczyniła medycyna w poszukiwaniu aktywnych metod terapii chorób i ich objawów, badania dowodzą, że nieaktywne metody lecznicze – tzw. placebo (np. tabletki z cukru, zastrzyki soli fizjologicznej czy pozorowane operacje chirurgiczne) mogą nie tylko być efektywne, ale czasem wręcz ich skuteczność dorównuje aktywnym interwencjom medycznym, jak ma to miejsce np. w przypadku bólu czy depresji. Wykład odpowie na pytanie, jak to jest możliwe, że placebo działa i wywołuje jak najbardziej realne skutki dla zdrowia. Omówione zostaną wyniki badań dowodzących, że działania placebo uczymy się – zarówno w wyniku własnego doświadczenia (warunkowanie klasyczne i sprawcze), jak i pośrednio, obserwując reakcje innych osób (uczenie się przez obserwację) albo w inny sposób uzyskując informacje o działaniu placebo (sugestie słowne). Co więcej, wskazane zostanie, że te same czynniki, które odpowiadają za skuteczność placebo, mogą także wpływać na efektywność aktywnego leczenia. Podkreślone przy tym zostanie znaczenie negatywnych skutków działania placebo, zwanych efektem nocebo, które mogą obniżać skuteczność aktywnego leczenia lub odpowiadać za część jego skutków ubocznych.

Prof. dr hab. Przemysław Bąbel – psycholog, profesor zwyczajny w Instytucie Psychologii Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie kieruje Zespołem Badania Bólu. Pełni funkcję prodziekana ds. naukowych Wydziału Filozoficznego UJ i przewodniczy Radzie Dyscypliny Psychologia UJ. Jest także prezesem Polskiego Towarzystwa Psychologii Behawioralnej, członkiem zarządu Society for Interdisciplinary Placebo Studies i członkiem Komitetu Psychologii Polskiej Akademii Nauk. Prof. Bąbel prowadzi badania nad uczeniowymi mechanizmami wpływu placebo na ból, pamięcią bólu i czynnikami psychologicznymi wpływającymi na percepcję bólu. Jest autorem i współautorem ponad 140 publikacji naukowych, w tym dziewięciu książek, oraz przeszło 100 publikacji popularnonaukowych. Za swoją działalność na rzecz popularyzacji nauki prof. Bąbel otrzymał w 2008 r. Nagrodę Prezesa PAN „Złoty Umysł – Mistrz Popularyzacji Wiedzy”. W 2018 r. został laureatem Nagrody Prezesa Rady Ministrów za wysoko ocenione osiągnięcia będące podstawą nadania stopnia doktora habilitowanego, a w 2019 r. został wybrany członkiem („fellow”) Association for Psychological Science w uznaniu wybitnego wkładu w badania psychologiczne. W 2023 r. prof. Bąbel znalazł się w rankingu Stanford-Elsevier 2% najczęściej cytowanych naukowców na świecie.